Stoffen kunnen ingedeeld zijn als Carcinogeen (kankerverwekkend) en/of Mutageen (veranderingen in erfelijke eigenschappen inducerend) en/of Reproductie toxisch (schadelijk voor de voortplanting of het nageslacht). Stoffen die 1 of meerdere van deze eigenschappen hebben worden CMR stoffen genoemd.

Indelen als CMR

De indeling van stoffen als CMR Kankerverwekkende, mutagene (genetische verandering veroorzakende) en/of reproductietoxische (giftig voor de voortplanting) stoffen (Kankerverwekkende, mutagene (genetische verandering veroorzakende) en/of reproductietoxische (giftig voor de voortplanting) stoffen) is wettelijk bepaald of wordt gedaan door de producent of importeur van een stof, of door wetenschappelijke comités. Er zijn lijsten met CMR stoffen vanuit verschillende bronnen en deze hebben een verschillende status. Sommige lijsten zijn wettelijk bindend binnen hun kader. Andere lijsten zoals de IARC lijst met carcinogene stoffen van de WHO World Health Organization (World Health Organization) zijn niet wettelijk bindend. Al deze lijsten zijn niet compleet en worden regelmatig aangepast. Er is dus niet één complete lijst van alle CMR stoffen.

Wettelijk kader

Europese wetgeving

CMR stoffen staan vermeld in Annex VI van de CLP Verordening (EG) 1272/2008. De indeling in Annex VI is wettelijk bindend. De indeling van de industrie, inclusief de CMR classificaties en de wettelijk bindende indeling zijn te vinden via de ECHA inventaris van ingedeelde stoffen.

De criteria voor het indelen van stoffen als CMR zijn vastgelegd in Annex I van de CLP Classification, Labelling and Packaging (Classification, Labelling and Packaging) Verordening. CMR stoffen worden volgens de CLP Verordening verder ingedeeld in drie categorieën:

  • Categorie 1A: bewijs op basis van gegevens voor de mens
  • Categorie 1B: bewijs op basis van diergegevens
  • Categorie 2: beperkt bewijs (meestal op basis van diergegevens)

Meer informatie over de CLP indeling.

Nederlandse aanvulling

Het ministerie van SZW Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid) publiceert ieder halfjaar een lijst met CMR stoffen die van toepassing is in Nederland. Deze lijst bevat de CMR stoffen van Annex VI van de CLP Verordening en aanvullende, relevante stoffen, gebaseerd op een beoordeling door de Gezondheidsraad. Meer informatie over de SZW-lijst.

Gevolgen van indeling als CMR

Afhankelijk van de toepassing van de CMR stof gelden beperkingen bij productie, opslag, transport en toepassing. Enkele voorbeelden zijn:

  • Bijlage XIV van de REACH Verordening (EG) 1907/2006): Stoffen ingedeeld als CMR categorie 1A en 1B kunnen worden opgenomen op deze autorisatielijst. Hiervoor is autorisatie vereist voordat het in de handel gebracht mag worden.
  • Bijlage XVII van REACH: Hierin wordt het gebruik van genoemde CMR stoffen categorie 1A en 1B verboden als stof en in mengsels voor consumenten.
  • Arbowet: De Arbowet Arbeidsomstandighedenwet (Arbeidsomstandighedenwet) eist beschermende maatregelen voor werknemers tegen blootstelling aan CMR stoffen op de werkplek.
  • Biociden Verordening (EU) 528/2012: CMR stoffen uit Categorie 1A en 1B worden niet toegelaten als biociden in consumentenproducten, met enkele uitzonderingen zoals essentieel gebruik.

Meer informatie over REACH autorisatie en restrictie.
Meer informatie over biociden.