De Nederlandse overheid leidt milieukwaliteitsnormen af voor stoffen die relevant zijn voor de Nederlandse leefomgeving. Dat gebeurt als aanvulling op de Europese normen. Het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) heeft daarvoor een handleiding opgesteld. Deze sluit aan bij de werkwijze van de Europese REACH Registratie, Evaluatie en Autorisatie van Chemicaliën (Registratie, Evaluatie en Autorisatie van Chemicaliën ) verordening en de Kaderrichtlijn water.

Onderdelen van de handleiding normafleiding

De RIVM handleiding volgt internationaal geaccepteerde methoden, zoals de Europese methode TGD-EQS EC 2018(PDF), aangevuld op punten waar de EU Europese unie (Europese unie) methode niet in voorziet. In de handleiding staat ook hoe fysisch/chemische eigenschappen van de stoffen worden geselecteerd.
De volgende delen van de handleiding zijn beschikbaar:

• Deel 1. Introductie(PDF) geeft een overzicht van de typen milieukwaliteitsnormen die in deze handleiding aan bod komen. De wetenschappelijke en beleidsmatige ontwikkelingen van de afgelopen decennia worden toegelicht.
• Deel 2. Gegevens verzamelen(PDF) geeft uitgebreide informatie over het verzamelen van de gegevens die nodig zijn voor het afleiden van milieukwaliteitsnormen.
• Deel 3. Waternormen(PDF) gaat over de afleiding van waterkwaliteitsnormen voor zoet- en zoutwater. Het is gebaseerd op de Europese leidraad onder de Kaderrichtlijn water, maar bevat ook aanvullingen.
• Deel 4. Sedimentnormen(PDF) behandelt de afleiding van normen voor zoet- en zoutwater sediment.
• Deel 5. Bodem en grondwater.(PDF) De afleiding van interventiewaarden voor bodem en grondwater staat beschreven in RIVM rapport 711701 023.
• Deel 6. Luchtnormen(PDF) gaat over het afleiden van milieukwaliteitsnormen voor lucht.
• Deel 7. Doorvergiftiging(PDF) is een RIVM-rapport over de manier waarop voedselketeneffecten (doorvergiftiging) worden meegenomen in de normafleiding.
• Deel 9. Equilibrium partitiemethode(PDF) beschrijft hoe normen voor water, bodem, sediment en zwevend stof in elkaar kunnen worden omgerekend (equilibrium partitiemethode).
• Deel 10. Taxonomische indeling(PDF) bevat de taxonomische indeling van organismen die worden gebruikt in toxiciteitstesten.
• Deel 11. Variabelen en standaardwaarden(PDF) geeft een overzicht van alle variabelen en standaardwaarden die worden gebruikt in de andere delen.

Deel 8 over risicogrenzen voor metalen is nog in ontwikkeling. Op dit moment (augustus 2023) wordt ook voor de andere onderdelen gewerkt aan een update.

Handleiding Indicatieve milieurisicogrenzen

De Nederlandse overheid gebruikt daarnaast een methode om snel indicatieve milieurisicogrenzen af te leiden. Indicatieve risicogrenzen kunnen bijvoorbeeld nodig zijn voor een  vergunningaanvraag. Vergunningverleners kunnen via de helpdesk verzoeken indienen om dergelijke normen af te leiden. Het ministerie van IenW Infrastructuur en Waterstaat (Infrastructuur en Waterstaat ) beslist of tot uitvoering wordt overgegaan, dit is mede afhankelijk van beschikbare capaciteit.

De handleiding indicatieve milieurisicogrenzen is herzien. Dit is gebeurd naar aanleiding van vragen en opmerkingen die de afgelopen jaren zijn verzameld en om de handleiding weer te laten aansluiten bij de methodiek van de Europese Kaderrichtlijn Water. De nieuwe handleiding is uitvoerig getoetst en goedgekeurd door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Toch zullen er in de praktijk nog aandachtspunten naar voren komen. Als u vragen of opmerkingen heeft over de nieuwe handleiding, dan kunt u die insturen via de helpdesk Risico's van stoffen.

• Deel 1. Inleiding(PDF): algemene uitgangspunten en globale werkwijze (2024).
• Deel 2. Stofkenmerken(PDF): identiteit, fysisch-chemische eigenschappen en gedrag in het milieu (2022).
• Deel 3. MTR Humaan: afleiden van een indicatief MTR Maximaal toelaatbaar risiconiveau (Maximaal toelaatbaar risiconiveau ) Humaan (2024).
• Deel 4. Ecotoxiciteit(PDF): verzameling, selectie en rapportage van gegevens (2024).
• Deel 5: Afleiding van risicogrenzen: per compartiment (2024).
• Bijlagen 1 t/m 4

Bedrijven kunnen ook zelf een norm afleiden en deze via het betrokken gezag inbrengen in de procedure om te laten vaststellen. Het bevoegd gezag kan dit doen met een melding via de helpdesk. Zie verder de Procedure vaststelling normen.