Zoek stoffen
Zeer Zorgwekkende Stoffen
Luchtkwaliteitsnormen (luchtkwaliteitseisen) geven de concentraties aan waarboven nadelige gezondheidseffecten op kunnen treden. Voor enkele stoffen zijn ook effecten op het ecosysteem meegenomen.
Welke normen zijn er?
Wettelijke omgevingswaarden
De Europese grens- en streefwaarden zijn in de Nederlandse wetgeving opgenomen als rijksomgevingswaarden. Europese grenswaarden moeten zijn bereikt binnen een bepaalde termijn (resultaatverplichting). Wanneer ze eenmaal zijn bereikt, mogen ze niet meer worden overschreden.
Voor Europese streefwaarden geldt een inspanningsverplichting; deze moeten voor zover mogelijk worden bereikt binnen een bepaalde termijn.
Provincies en gemeenten mogen sinds 2024 ook lokale omgevingswaarden vaststellen
Wettelijke drempelwaarden
Het bevoegd gezag waarschuwt de bevolking bij overschrijding van deze drempels:
- de informatiedrempel voor ozon heeft betrekking op gevoelige groepen.
- alarmdrempels voor ozon, zwaveldioxide en stikstofdioxide zijn gericht op de algemene bevolking.
Zeer Zorgwekkende Stoffen
Vergunningverleners moeten Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) toetsen aan het MTR. Het MTR (Maximaal toelaatbaar risiconiveau
) van een aantal ZZS (Zeer Zorgwekkende Stoffen
) is opgenomen in het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal). Als het MTR ontbreekt, leidt het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) op verzoek een indicatief MTR af. Deze worden beleidsmatig vastgesteld en in het zoeksysteem van deze website opgenomen.
Voor een aantal andere stoffen zijn in Nederland in het verleden beleidsmatige normen vastgesteld. Ook deze zijn te vinden in het zoeksysteem van deze website. Veel van deze normen zijn indicatieve normen.
Wettelijk kader
EU (Europese unie) wetgeving
Europese normen voor buitenlucht zijn opgenomen in de vierde Dochterrichtlijn 2004/107/EG (metalen en PAK's (polycyclische aromatische koolwaterstoffen )) en in Richtlijn 2008/50/EG.
Nederlandse wetgeving
Sinds 1 januari 2024 staan de Europese normen in het Besluit kwaliteit leefomgeving, Titel 2.2.1. De milieuregels voor bedrijven worden beschreven in het Besluit activiteiten leefomgeving. Een aantal MTR’s is opgenomen in bijlage VIa van het Besluit activiteiten leefomgeving.
Normoverschrijding
Als omgevingswaarden (dreigen te) worden overschreden, dan moeten de verantwoordelijke overheden een luchtkwaliteitsplan maken. Daarin geven zij de maatregelen aan waarvan men verwacht dat daarmee de omgevingswaarden tijdig zijn te bereiken. De luchtkwaliteitsplannen van gemeenten, provincies en rijk waren samengebracht in het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL (Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit )). Sinds 1 januari 2024 is het NSL gestopt en wordt de monitoring van de luchtkwaliteit voortgezet onder de Omgevingswet.
Overschrijding van de wettelijke of beleidsmatig vastgestelde MTR's kan gevolgen hebben voor de vergunningverlening.
Overige luchtkwaliteitsnormen
Er zijn ook buitenluchtnormen afgeleid door de WHO voor fijn stof, ozon, stikstofdioxide en zwaveldioxide. Dit zijn advieswaarden, zonder formele beleidsmatige of wettelijk status. Er zijn ook binnenluchtnormen afgeleid door de WHO en door het RIVM. Binnenluchtnormen hebben geen officiële status en worden daarom niet op deze website vermeld. Een uitzondering zijn de normen voor asbest en formaldehyde uit het Besluit Bouwwerken Leefomgeving.
Beleidsmatige normen
Voor een aantal andere stoffen zijn in Nederland in het verleden beleidsmatige normen vastgesteld. Ook deze zijn te vinden in het zoeksysteem van deze website. Veel van deze normen zijn indicatieve normen.
Meer informatie
- RIVM - Binnenmilieu.
- Grenswaarden voor de werkende.
- Normen voor rampen en incidenten.
- Meer informatie is te vinden via het Compendium voor de leefomgeving, de rijksoverheid en het Informatiepunt Leefomgeving.
- Achtergrond van luchtnormen in het rapport Luchtnormen geordend.