Functionele voedingsmiddelen zijn eet- of drinkwaren met bepaalde ingrediënten, op grond waarvan de fabrikant bepaalde positieve eigenschappen van het levensmiddel claimt.

Voorbeelden zijn margarine met plantensterolen en brood met extra vezels. Functionele voedingsmiddelen spelen in op de groeiende interesse van consumenten voor gezonde voeding.

Welke claims?

Fabrikanten kunnen de volgende eigenschappen claimen voor hun product:

• gezondheidsclaim: bewering over een verband tussen een (bestanddeel van een) voedingsmiddel en de gezondheid
• voedingsclaim: bewering over de voedingswaarde van een voedingsmiddel
• medische aanprijzing: bewering over het voorkomen, behandelen of genezen van een ziekte

Wettelijk kader

Europese wetgeving

Verordening (EG) 1924/2006 geldt voor voedings- en gezondheidsclaims voor levensmiddelen.
In Verordening (EG) 1925/2006 is vastgelegd welke stoffen mogen worden toegevoegd, onder welke voorwaarden.
Verordening (EU) 432/2012 omvat de lijst met toegestane gezondheidsclaims voor levensmiddelen, die niet over ziekterisicobeperking en de ontwikkeling en gezondheid van kinderen gaan.

Lees meer over etiketteringswetgeving voor meer informatie.

Nederlandse wetgeving

Alle eet- en drinkwaren vallen onder de Warenwet. Verordening (EG Europese Gemeenschap (Europese Gemeenschap)) 1925/2006 is in Nederland vastgelegd in het Warenwetbesluit Toevoeging micro-voedingsstoffen aan levensmiddelen.

Toestemming nodig?

Functionele voedingsmiddelen mogen zonder toestemming vooraf op de markt gebracht worden, tenzij ze tevens nieuwe voedingsmiddelen (novel foods) zijn. In dat geval geldt ook de wetgeving voor nieuwe voedingsmiddelen.

Toegestane claims

Algemene gezondheidsclaims zijn toegestaan, mits de consument niet wordt misleid. Ze moeten gebaseerd zijn op algemeen aanvaard wetenschappelijk bewijs en zijn opgenomen in het EU Register van gezondheidsclaims. Ook mogen nog circa 1500 claims als "botanicals" gebruikt worden zolang deze nog in het proces van beoordeling zitten.

Voedingsclaims zijn toegestaan. Maar alleen de voedingsclaims mogen gebruikt worden die voorkomen in de bijlage van verordening (EG) 1924/2006.

Medische claims zijn onder verordening (EG) 1924/2006 verboden. Claims over ziekterisicobeperking en claims over de ontwikkeling en gezondheid van kinderen zijn vergunning plichtig.

Instituten rond voedsel

In Europa

Het EFSA Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid) Panel on dietetic products, nutrition and allergies (NDA Nutrition, Novel Foods and Food Allergens (Nutrition, Novel Foods and Food Allergens) Panel) is belast met de beoordeling van gezondheidsclaims op levensmiddelen.

In Nederland

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit)) ziet toe op naleving van de regelgeving over voedings- en gezondheidsclaims.
Het Voedingscentrum informeert over veilig, gezond en bewust eten en schenkt daarbij aandacht aan functionele voedingsmiddelen en claims.