Veel mensen hebben een of meer tatoeages. Bij het aanbrengen van een tatoeage of permanente make-up wordt de tatoeage-inkt onder de huid aangebracht. De inkt blijft daar langdurig aanwezig. Daarom moeten de stoffen in tatoeage-inkten veilig zijn.
Inkten zijn complexe mengsels met veel componenten, zoals (azo)kleurstoffen, pigmenten, zware metalen en polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK's (polycyclische aromatische koolwaterstoffen )). Inkten bevatten ook conserveermiddelen, vulstoffen, oplosmiddelen en onzuiverheden.
Risico’s
Sommige componenten in inkten kunnen allergische huidreacties geven of hebben andere toxische eigenschappen. Dat kan gaan om huidirritatie, effecten op de voortplanting, kankerverwekkendheid, of er kunnen kankerverwekkende stoffen worden gevormd, bijvoorbeeld onder invloed van licht.
Overgevoeligheidsreacties op de plek van de tatoeage zijn de meest voorkomende gezondheidsklachten. Door bacteriën in de inkt of bij een onhygiënische werkwijze kunnen huidinfecties ontstaan bij het tatoeëren.
Er is relatief weinig bekend over andere negatieve effecten bij personen met een tatoeage. In de wetenschappelijke literatuur wordt tot nog toe geen verhoging in het aantal kankergevallen bij bezitters van tatoeages gerapporteerd.
Wettelijk kader
Europese wetgeving
Onder de REACH Verordening (1907/2006/EG) is vanaf 2022 een restrictie van kracht met strenge limieten in tatoeage-inkten voor:
- Alle stoffen die in Europa geclassificeerd zijn als carcinogeen, mutageen of als sensibiliserend (klassen 1A, 1B en 2) of als huid- of oogirriterend (klassen 1, 1A, 1B, 1C, 2);
- Stoffen die verboden zijn of gebruiksbeperkingen hebben in de Europese cosmeticawetgeving;
- Een aantal zware metalen inclusief arseen, cadmium, chroom-6, en lood;
- Polycyclische aromatische koolwaterstoffen inclusief benzo(a)pyreen;
- 31 aromatische amines die (mogelijk) kankerverwekkend en/of sensibiliserend zijn;
- 46 azokleurstoffen waaruit kankerverwekkende/sensibiliserende aromatische aminen kunnen vrijkomen (geselecteerd o.b.v. marktinventarisatie tatoeagekleurstoffen).
Lees meer over REACH autorisatie en restrictie.
Nederlandse wetgeving
In het Warenwetbesluit tatoeagekleurstoffen is sinds 2003 vastgelegd dat tatoeage-inkten steriel moeten zijn en welke stoffen verboden zijn in tatoeage-inkten:
- de aromatische amines en azokleurstoffen in bijlage I en bijlage II bij het Warenwetbesluit;
- de stoffen die volgens de Cosmeticaverordening 1223/2009/EG verboden zijn voor cosmetische producten;
- CMR stoffen - in de CLP Verordening (EG) 1272/2008 ingedeeld als kankerverwekkend, mutageen of vergiftig voor de voortplanting categorie 1A, 1B en 2;
- conserveermiddelen.
Het voorstel voor de Europese wetgeving omvat meer stofgroepen en houdt zodoende een uitbreiding in ten opzichte van de Warenwet uit 2003.
Overige informatie
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit
)) controleert met steekproeven bij Nederlandse importeurs en leveranciers of tatoeage-inkten voldoen aan de wettelijke eisen. Als inkten niet voldoen, kan de NVWA een boete opleggen en de partij uit de handel nemen.
In Nederland verleent de Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst (GGD (Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst)) vergunningen aan tatoeagestudio’s en controleert ook de naleving daarvan.
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu)) voert in opdracht van het NVWA risicobeoordelingen uit voor in tatoeage-inkten aangetroffen toxische stoffen.
Bij het landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid zijn hygiënerichtlijnen te vinden voor tatoeëren en piercen.
Bekijk ook de video's hygiënisch tatoeëren van de NVWA.